Kayıp Şahıslar Komitesi Kıbrıslı Türk üyesi Gülden Plümer
Küçük, Türk tarafının kayıpların bulunması konusunda üstüne düşen sorumluluğu
yerine getirdiğini belirterek, insanlardan bilgi edinme konusundaki
araştırmalarını genişlettiklerini, ekiplerine yeni araştırmacılar eklediklerini
ve arşivlerin incelenmesi konusunda bir komite kurduklarını söyledi.
Küçük, adada sadece Rum kayıplar varmış gibi beyanatlar
veren Rum tarafına, büyük çoğunluğu 1963-64 yıllarında, geçiş noktalarında,
polis nezaretinde ya da hastanelerde kaybolan Kıbrıslı Türklerin akıbetine
ilişkin arşiv bilgileri paylaşma çağrısında bulundu.
Özellikle Rum Başkanlığı İnsani Konular ve Dış Rumlar
Komiseri Fotis Fotiu’nun komite çalışmalarına yönelik eleştirilerinin komiteye
zarar verdiğine işaret eden Küçük, insan hakları komiseri olarak çalışmalarla
yakından ilgileniyorsa, komiteyi ziyaret edip, kendilerinden bilgi
alabileceğini belirtti.
“KAZI KARARLARI BİRLİKTE ALINIYOR”
TAK’ın sorularını yanıtlayan Kıbrıs Türk üye Gülden Plümer
Küçük, Fotiu’nun ağırlıklı olarak Kıbrıslı Türk kayıplarının araştırıldığına
ilişkin eleştirisinin hatırlatılması üzerine, kazı kararlarının birlikte
alındığını belirtti.
Küçük, kendi araştırma ekipleri bulunsa da Kıbrıs Türk ve
Rum ofislerinin sürekli kazı yapan toplam 7 ekibi bulunduğunu ve kazılacak
bölgelere ilişkin araştırmalar tamamlandıktan sonra kazı yapılıp
yapılmayacağına birlikte karar verildiğine işaret etti.
Gülden Küçük, “Komitenin 7 ekibi de genellikle aynı anda
çalışıyor. Gerektiğinde değişse de genelde bir ekip, Güney Kıbrıs’ta, 6 ekip
ise Kuzey Kıbrıs’ta kazı yapıyor” dedi.
“AÇIKLAMA YAPMADAN ÖNCE KOMİTEYİ ZİYARET EDİP, BİZDEN BİLGİ
ALMASINI BEKLERİZ”
Gülden Küçük, Rum İnsani Konular Komiseri Fotis Fotiu’nun
komitenin devam eden çalışmalarına yönelik uzun süredir beyanatlar verdiğine
işaret ederek, “Kayıp yakınlarına destek olması gereken Fotiu, her iki
liderliğin anlaşarak kayıplar konusunda sorumluluk verdiği Kayıp Şahıslar
Komitesi’nin çalışmalarına köstek olmak istercesine eleştirel beyanatlar
vermekte” dedi.
Küçük, sürekli çalışmalardan memnun olmadığını söyleyen
Fotiu’nun son açıklamasında daha da ileriye giderek, bundan sonraki
çalışmalardan da memnun olmayacağını şimdiden beyan ettiğine dikkat çekti.
Gülden Küçük, şöyle devam etti:
“Komite göreve geldikten sonra, tarafların en üst makamları
yani liderlikler çalışmalara destek vereceğine ilişkin beyanatlar verdi. Bu
beyanatlar varken, Fotiu’nun davranışları çok düşündürücüdür. Komitenin
çalışmasından memnun değilmiş gibi bir duruş sergileyen Fotiu bize destek
vermek yerine beyanatlarıyla komiteye zarar veriyor. İnsan hakları komiseri
olarak kendisinin bize ve çalışmalarımıza destek vermesi gerekmektedir.
Komitenin çalışmalarıyla bu kadar yakından ilgileniyorsa, açıklamalar yapmadan
önce komiteyi ziyaret edip, bizden bilgi almasını bekleriz”
“TÜRK TARAFI İŞBİRLİĞİ YAPMASA, 1200 KİŞİYİ BİZ NASIL BULUP
ÇIKARACAKTIK ?”
Kayıp Şahıslar Komitesi Türk üyesi Gülden Küçük, Kıbrıs’ta
her iki tarafından da kayıpları olduğunu ancak Fotiu’nun adada sadece Rum
kayıplar varmış ve komitenin görevi de sadece onları bulmakmış gibi açıklamalar
yaptığını belirtti.
Küçük, “Tek sorumlu Türk tarafıymış gibi açıklamalarda
bulunuyor. Türk tarafı işbirliği yapmasa, bin 200 kişiyi biz nasıl bulup
çıkaracaktık? Yani biz bugüne kadar kayıpların yarısını bulup, çıkardık” dedi.
“ASKERİ BÖLGELERDE 60’A YAKIN KAZI YAPTIK”
Gülden Küçük, askeri bölgelerde kazı yapılmıyor
eleştirisinin hatırlatılması üzerine, bugüne kadar askeri bölgelerde 60’a yakın
kazı yaptıklarını ve bunun da, iddiaların aksine, Türk tarafının işbirliğini
gösterdiğini kaydetti.
Küçük, bulunan kayıpların büyük bölümünün KKTC’den
çıkmasının, kayıpların büyük çoğunluğunun Kuzey Kıbrıs’ta gömülü olmasının ve
Türk tarafının işbirliğini ne kadar ciddiye aldığının göstergesi olduğuna
işaret etti.
Küçük, “Demek ki Türk tarafı bu projeye en büyük, en gerekli
katkıyı koymakta. Her türlü işbirliği gösterilmekte, maddi manevi her türlü
destek verilmekte” dedi.
KAZI SAYISINDA DÜŞÜŞ OLDU ANCAK KAYIPLARA ULAŞMA ORANI
DEĞİŞMEDİ
Gülden Küçük, Kayıp Şahıslar Komitesi’nin 2018’deki kazı
çalışmalarında ve ulaşılan kayıp sayısında bir azalma olduğunu ve sadece 50
kazı yapıldığını söyledi. Küçük, projenin başından beri başarı oranının yüzde
20-25 olduğu göz önünde bulundurulduğunda, 50 kazıda sadece 10 kişiye ulaşmanın
çok normal ve doğal olduğunu belirtti.
2019’da ise en az 70 kazı öngörüldüğünü ve şu ana kadar
yürütülen çalışmalarda, yapılan stratejik çalışmalardan dolayı 10’un üzerinde
kayıp kalıntısına ulaşıldığını kaydeden Küçük,bunun da yapılan planlamanın
başarılı olduğunun göstergesi olduğunu söyledi.
Küçük, Rum üyenin aniden değiştirilmesinin çalışmaların
seyrini etkileyebileceğine işaret ederek, “Ümit ederim çalışmalarımıza
planladığımız şekilde devam edebiliriz çünkü senenin başında Rum üye görevinden
alındı. Bir süre geçici üye görev yaptı ve geçtiğimiz günlerde yeni üye atandı.
Bu üyenin komitenin çalışmalarını anlayıp, adapte olması bir süre alacağından
2019 hedefimiz aksayabilir” dedi.
“4 AYDA 16 KAZI GERÇEKLEŞTİRİLDİ… 7 EKİP 6 YERDE KAZI
YAPIYOR”
Gülden Küçük, 2019’un ilk 4 ayının sonunda 3’ü Güney
Kıbrıs’ta olmak üzere 16 kazı gerçekleştirildiğini belirtti. 7 takımın 3’ü
Lapta’da, olmak üzere şu an toplam 6 yerde çalışma yürüttüğüne işaret eden
Küçük, Zeytinlik, Cihangir ve Lefkoşa’da kazı çalışması olduğunu kaydetti.
Küçük, Değirmenlik’te ise askeri bölgede devam eden bir kazı bulunduğunu
belirtti.
Küçük, şöyle devam etti:
“2019’da 66.5 çalışma günü içinde 16 kazı başlatılıp
tamamlandı. 2018’de başlatılan 2 kazı da bu yıl tamamlandı. Şu an 6 kazı
yerinde 7 takım kazılara devam ediyor. 3 kuyu ve dere yatağında da çalışmalar
sürüyor”
TÜRK KAYIPLARIN AKIBETİ
Gülden Küçük, Güney Kıbrıs’ta aranan Kıbrıslı Türklerin
büyük çoğunluğunun 1963-64 yıllarında, geçiş noktalarında, polis nezaretinde ya
da hastanelerde kaybolan insanlar olduğuna dikkat çekerek, “İnanıyorum ki Güney
Kıbrıs’taki arşivlerde bu insanlara ilişkin bilgi vardır. Onların arşivlerinde
bu insanlarla ilgili bilgi olduğu ve bu bilgilerin paylaşılması gerektiği
düşüncesindeyim. Bunu paylaşırlarsa onları bulmamız çok daha kolay olacak”
dedi.
Kayıp Kıbrıslı Rumların bulunması için ofisin araştırma
ekiplerinin, Rum Ofis ile işbirliği içinde aralıksız çalışmakta olduğunu
söyleyen Küçük, “Gömü yerleri insan kaynaklarına dayanarak bulunuyor. Yani
bugüne kadar görgü tanıklarının verdiği bilgilere dayanarak yürüttüğümüz
çalışmalarda 1200’e yakın kayıp bulduk ve bunların bine yakınını da
kimliklendirdik” ifadesini kullandı.
“TÜRK TARAFI, ARŞİVLERİN İNCELENMESİ KONUSUNDA BİR KOMİTE
KURDU”
Türk üye Gülden Küçük, Türk tarafının, insanlardan bilgi
edinme konusundaki araştırmalarını genişletip, ekibine yeni araştırmacılar
eklediğini ve arşivlerin incelenmesi konusunda bir komite kurduğunu söyledi.
Bu arşiv komitesinin Türk ofisine bilgi sağlamaya yönelik
çalışmalar yürüttüğünü kaydeden Küçük, Türk otoritelerinin ayrıca askeri hava
fotoğraflarını Kıbrıs Türk üye ofisinin kullanımına açtığını belirtti. Küçük,
“Bu fotoğraflar bize çok faydalıdır. İlk kayıplardan bu yana 55 yıl gibi bir
zaman geçti. Bu nedenle bu fotoğraflar gömü yerlerinin bulunmasına çok
faydalıdır. Ofise bilgisayar ve gerekli alt yapı sağlanarak, bu imkandan daha
fazla yararlanmak için elimizden geleni yapmaktayız” şeklinde konuştu.
681 KIBRISLI RUM, 249 KIBRISLI TÜRK KAYIP AİLESİNE TESLİM
EDİLDİ
Kayıp Şahıslar Komitesi, arama ve kimliklendirme projesine
başladığında Kıbrıs’ta bin 510’u Kıbrıslı Rum, 492’si Kıbrıslı Türk olmak üzere
2 binden fazla kayıp bulunuyordu.
Komitenin yürüttüğü çalışma sonucunda bugüne kadar bin 258
kazı yapıldı ve bin 197 kişiye ait kalıntıya ulaşıldı. Kimliklendirilip,
ailelerine teslim edilen 930 kişinin 681’i Kıbrıslı Rum, 249’u ise Kıbrıslı
Türk.
Haber: Fezile A. Öksüz /TAK