Bütçe Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay, bütçenin büyük bölümünün maaşlara ayrıldığını söyledi, gereksiz harcamaların, ihtiyaç fazlası istihdamın da devlete sürekli yük getirdiğini belirtti. Canaltay "Bir an önce bir nüfus sayımına gitmeliyiz” dedi
Cumhuriyet Meclisi, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay, 2026 bütçesinde ekonomik zorlukların devam edeceğinin öngörüldüğünü, bütçenin büyük bölümünün maaş ve diğer cari transferlere ayrıldığını söyledi.
2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın toplam 191 Milyar 131 Milyon TL olarak belirlendiğini anımsatan Canaltay, öngörülen bütçe açığının mali disiplin korunarak minimize edilmesi gerektiğini kaydetti.
Bu tür açıkların, büyüme, istihdam ve refah açısından risk oluşturabileceğini belirten Canaltay, “Maliyenin bu durumu etkin şekilde yönetme kararlılığına sahip olduğuna inanıyorum” dedi.
Nüfusun özellikle enflasyon oranının, milli gelirin dış ticaret verilerinin net hesaplanmasında çok önemli olduğunu kaydeden Canaltay, “Hemen hemen her alanda ama özellikle de sağlıkta, tarımda, ulaşımda, eğitimde, turizmde, çalışma yaşamında daha ileri gitmek istiyorsak bir an önce bir nüfus sayımına gitmeliyiz” dedi.
Gereksiz harcamaların, ihtiyaç fazlası istihdamın da devlete sürekli yük getirdiğini ifade eden Canaltay, ekonomik aktivitenin temelini oluşturan nüfusun bilinmesi ve buna göre arz ve talebin hesaplanmasının son derece önemli olduğunu dile getirdi.
Canaltay, bu noktada, bütçe açığını kontrol altına almak ve mali disiplini sağlamak amacıyla hazırlanacak bir eylem planının kamuoyuyla paylaşılması ve kararlılıkla uygulanmasının büyük önem arz ettiğini dile getirdi.
Resmiye Eroğlu Canaltay, sadece kamu maliyetlerinin ödenebilmesi yeteneğine sahip bir bütçenin ülke ekonomisinin gelişimine katkı sağlayamayacağını, kamuda tasarrufa önem verilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Vatandaşa bu konuda karar alıcılar olarak biz önayak olmalıyız” dedi.
Gider tasarrufu planlamanın, en az gelir artırıcı önlemler kadar önemli olduğunu da kaydeden Resmiye Eroğlu Canaltay, ülkenin toplumsal uzlaşı ile sektörsel ekonomik politikalar üretmesi gerektiğini vurguladı.
Çalışanların alım gücünün korunması adına maaş ve ücretlerde politika belirlendiğini de kaydeden Canaltay, gelirlerin yetersizliği nedeniyle bütçe açığı oluştuğunu söyledi.
Mevcut mali yapıda radikal reformlar yapılması gerekliliğinin bilindiğini kaydeden Canaltay, şöyle devam etti:
“Ülkemizdeki tüketimin büyük bir kısmı ithal ürünlere bağlı olması dolayısı ile ithal anında gümrük sınır kapılarında bu ürünlerin tüm dolaylı-dolaysız vergileri tahsil edilmektedir. Özellikle kamuoyunda sıkça kullanılan ‘kayıt dışı paranın ülkede var olduğu’ söylemi kısmen de olsa gerçeklik taşımaktadır. İthal ürünlerin tamamı gümrük hattından geçerken vergilenmesi dikkate alındığında bahse konu bu kayıt dışı para hizmet ve belirli sektörlerden kaynaklanmaktadır.
Bu sektörlere karşın alınacak önlemler, yapılacak yasal düzenlemeler bu açığı ortadan kaldıracaktır. Bunun için de başta tapu hizmetleri, maaş ödemeleri, çalışma izinleri gibi alanlarda ciddi adımlar atılması şarttır.
Ülkemizdeki başta temel gıda maddelerinde yaşanan pahalılıkların nedeni, üretimin beklenen ölçülerde olmaması, denetlenmemesi ve teşvik uygulamalarının hayata geçirilememesidir.
Tüketime yönelik yeterli mal ve hizmet üretiminin yapılamadığı bir ekonomik sistemde pahalılığın varolması kadar doğal bir şey olamaz. Ülke ekonomisinde doğru teşvik, düzenleme ve rekabetçi bir ortamın sağlanması piyasalarımıza ucuzluğu getirecektir. Yasaklayıcı-sınırlayıcı değil genele ve rekabete dayalı bir üretim sistemine ihtiyacımız vardır. Bunun için de 30-40 yıldır sürdürülmeye çalışılan mali ve ekonomik politikaların yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.”
Ülkenin ekonomik dinamiğinin kendi ayakları üzerinde durması için gerekli insan gücünün, bilgi, sermaye ve kaynakların sınırsız olduğunu vurgulayan Resmiye Eroğlu Canaltay, “Esas olan tüm bunları bir arada yeniden yapılandırmaktır” dedi.
Gelirleri artırırken aynı zamanda tasarruf önlemleri almanın, aynı işleri daha az kaynakla gerçekleştirmenin büyük önem taşıdığını da ifade eden Resmiye Eroğlu Canaltay, mali disiplinin ve bütçe disiplinin, uzun vadeli ekonomik istikrar için vazgeçilmez olduğunu söyledi.
“Borçlanma ve zarar üreten kamu kuruluşlarına dayalı bir yönetim sürdürülemez” diyen Resmiye Eroğlu Canaltay, şöyle devam etti:
“Hepimiz aynı gemideyiz ve bu geminin güvenle yol alması hepimiz için şarttır. Görüş farklılıklarımız olabilir, ancak artık belirli hedeflerde birleşmek zorundayız. Ekonomik kalkınma için toplumsal birlik, doğru mali politikalar ve yapısal reformlar gereklidir.”
Türkiye’de yüksek enflasyon oranında gerileme görülse de hedeflenen seviyelere ulaşmanın zaman alacak gibi göründüğünü belirten Canaltay, ülkeyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisi de benzer zorluklarla karşı karşıyadır. Türk Lirası kullanımı ve kendine has özel koşulları sebebiyle, yüksek enflasyon, yüksek faiz oranları ve döviz fiyatlarındaki dalgalanmalar ekonomik ortamı zorlaştırmaya devam etmektedir. Ancak, doğru bir planlama ile bu süreci en az sıkıntıyla atlatmak mümkündür.”
